Operacje na GMO a ochrona prawnokarna

Autor: Joanna Uchańska
Data publikacji: 31 marca 2013
Pozycja w wydaniu internetowym: 6/2013

Artykuł dotyczy wykorzystywania organizmów modyfikowanych genetycznie w perspektywie prawnokarnej.

Streszczenie:Organizmy modyfikowane odgrywają kluczową rolę między innymi przy produkcji żywności. W Polsce wprowadzone przepisy o GMO są efektem stosowania zasady przezorności i wyboru szczególnego rygoru odpowiedzialności wobec zagrożenia jakie mogłoby przynieść niewłaściwe, czy szkodzące operowanie na GMO. Zauważa się restrykcyjną polityka względem sprawcom czynów zabronionych związanych z operowaniem na GMO, co idzie w parze z surowym ustawodawstwem w wielu krajach, w tym europejskich. Polski ustawodawca w stosunku do GMO wybrał regulację prawnokarną, wyznaczając wysokie sankcje, a także model odpowiedzialności cywilnej na zasadzie ryzyka, a nie np. winy, co byłoby możliwe przy implementacji dyrektywy 2004/35/WE. Wyjątkowo surowa polityka, w skali europejskiej, może znajdować swoje uzasadnienie w braku pełnych dowodów o nieszkodliwości GMO, chociaż budzi wątpliwości proporcjonalność przewidzianych sankcji, gdyż brak wiarygodnych dowodów o szkodliwości GMO. Stąd dochodzi do łamania zasady ultima ratio przepisów karnych. Nowe przepisy ustawy o nasiennictwie wprowadziły zakaz uprawy jakiegokolwiek materiału siewnego w Polsce aktem niższego rzędu niż ustawa, co budzi konstytucyjne wątpliwości.